MIREN ONAINDIA, AMELIA BALDEÓN ETA VICTORIA LANDA, EMAKUMEEN EKITEAREN HIRU EREDU ‘EMAKUMEAK BIZKAIAN’ III. JARDUNALDIAK EDEGITEKO
(Bilbon, 2023ko zezeilaren 7an). Euskalerriaren Adiskideen Elkartearen (RSBAP) Bizkaiko Batzordeak “Emakumeak Bizkaian” jardunaldien hirugarren edizinoa antolatu dau Bizkaiko Batzar Nagusiakaz batera, emakumearen arazoetan eta gaur egungo gizartean beteten dauen rolean sakondu guran. Helburua, emakumearen aurrerapenak, gainditu bako erronkak eta aukera barriak erakustea da. Zezeilean martitzenero, Bizkaiko Batzar Nagusien Bilboko egoitzako Berbaldi Aretoan egingo diran lau mahai-ingururen bitartez egingo da. Aurton, “Talentua, lankidetzaren kultura eta gizarte proiekzioa” izenburua izango dau.
Jardunaldien inaugurazinoan Ana Otadui Bizkaiko Batzar Nagusietako lehendakaria egon da, eta Bizkaiko Batzar Nagusietako Gizonen eta Emakumeen Bardintasunerako II. Planak jasoten dituan ekimenen barruan sartu dau hitzordua. Helburua “gure aletxoa jartea da, hainbat esparrutan erreferente diran emakumeak ezagutzeaz gan, gure arteko sareak ehuntzeko aukerea emoten deuskuen espazioak eta topaketak sortuz”. Hainbat arlotan nabarmentzen diran ahots barriek “Bizkaiko emakumeak XXI. mende honetan aurrean dituan planteamentu, kezka, rol eta erronkei buruzko emakumezkoen kontakizun barriak emongo ditue”, azaldu dau.
Holan, lehenengo mahai-ingurua Ana Rallo Gruss Zientzia eta Teknologia Fakultadeko (EHU) katedradunak moderatu dau, eta bere arloan liderrak diran hiru emakumeei emon deutse bidea. Emakume horreek euren esperientziak partekatu ditue kristalezko sabaiak apurtu dituen errealidade desbardinak entzuteko parlamentuko egoitzara hurbildu dan jenteagaz. Lehen saio horretan, Miren Onaindia EHUko Ekologiako katedradun eta Garapen Iraunkorraren eta Ingurumen Hezkuntzaren Unesco Katedrako zuzendariaren, Amelia Baldeón Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko zuzendari eta Arkeologian doktorearen eta Victoria Landa Ertzaintzako zuzendariaren kontakizunak entzun dira.
Onaindia Garapen Jasangarrirako eta Ingurumen Hezkuntzarako Unesco katedrako kide da. Ingurumena zaintzearen eta natura dan “ondasun komuna” kontserbetako behar egitearen alde agertu da, izan be, “maileguan itxi deuskue, eta hurrengo belaunaldietarako gorde behar dogu”. Ekosistemak babesteko konpromisoa, “gizarte bidezkoago eta jasangarriagorantz joateko”.
Beste alde batetik, Amaia Baldeonek, Gasteizko Urrezko Domina jaso dauen lehen emakumeak, gure kultur ondarea zaintzearen garrantziaz hausnartu dau, gure nortasunaren parte dalako. Eta gaiari buruzko legeak egin ebazan lehen erkidegoa izateak ezarri eban mugarria ekarri dau gogora. Lege horren bigarren bersinoak, 2019koak, birtute garrantzitsua dauka, hau da, “ez ditu bakarrik gertaera ikutugarriak aitatzen, baita ikutuezinak be”, ondarea “bizia dala eta etenbako eboluzinoan dagoala” esaten dauelako. Eta ondareari buruzko lege batean lehen aldiz, emakumeak aitatzen dira. “Lege femeninoagoa eta barneratzaileagoa da”. Lege horrek Onaindiak hazkundeari muga jarteko adierazotako idea be aztertzen dau. “Ezin gara baliabide naturalak gura bezala erabilten ibili. Ezin dogu dana txikitu. Ezin doguz etorkizuneko belaunaldiak ahaztu”.
Eta, azkenik, Victoria Landak, Ertzaintza zuzendu dauen lehen emakumeak, erakundearen errepaso historikoa egin dau, emakume hautagairik ez egoan lehenengo promozinotik hasi eta emakumeen presentzia % 30era iritsi dan azken LEPera arte. Igaz onartu zan Euskal Polizian Emakumea Sustatzeko I. Planagaz, emakumeek Ertzaintzan benetan eta eraginkortasunez parte hartzeko bidean aurrera egitea gura da, izan be, “Administrazinoak erantzun beharreko beharra eta eskakizuna da, ez bakarrik borondate parte-hartzaileei erantzuteko, baita gure gizartearen arazo konplexuei erantzuteko eta konponbideak emoteko be”.
