BATZAR NAGUSIEK "EMAKUME LANGILEAK" PROIEKTUAREN LEHENENGO FASEA AURKEZTU DABE, EMAKUMEEK GERRAOSTEKO INDUSTRIARI EUSTEKO ORDUAN BETE EBEN FUNTSEZKO LEKUAREN INGURUKO ARGAZKI-ERAKUSKETEAGAZ

• Emakumearen Nazinoarteko Eguna dala eta, Bizkaiko Batzar Nagusiek “50etako emakume langileak. Landa eta lantegi artean” erakusketa jarri dabe ikusgai, eta bertan, 40 irudiren bitartez, XX. mendearen erdialdean Bizkaiko industrializazino-prozesuan emakumeak bete eban leku garrantzitsua laburbiltzen da.
• Erakusketa dobakoa da eta apirilaren 13ra arte egongo da zabalik Batzar Nagusietako erakusketa aretoan (Hurtado de Amezaga, 6 – Beheko solairua, Bilbo). Gero, modu zabalagoan, Enkarterrietako Museora (Abellaneda) eroango da.

(Bilbon, 2022ko martiaren 7an). Gaur Bizkaiko Batzar Nagusietako Erakusketa Aretoan, Bilbon, edegi dan “50etako emakume langileak. Landa eta lantegi artean” izeneko erakusketea, herriaren industrializazinoan leku garrantzitsua bete eben Bizkaiko emakume guztiei egindako omenaldia eta aintzatespena da. Enkarterriko hainbat alkartek, udalek eta partikularrek lagatako berrogei argazkik hamarkada haretako Bizkaiko industriako lanpostuetan emakumeek egindako beharra erakusten dabe; La Conchita edo La Encartadako (Sodupe eta Balmaseda) edo Rica Hermanos-eko (Alonsotegi) harigintza eta ehungintzatik hasi eta Garsan (Gordexola) txorizoak egitera edo Plomos enpresan (Zalla) hodiak ekoiztera.

Erakusketea, Bizkaiko Batzar Nagusien esku dagoan Abellanedako Enkarterrietako Museoak egin dauen “Emakume Langileak” proiektuaren plater nagusietakoa da. Proiektu horren barruan Javier Barrioren “Obreras. Lantegietako Emakumeak” liburua be argitaratuko da, bai eta gai horren inguruan Abellanedan egingo dan erakusketa handia, eta aurrerago ezagutuko diran hainbat jarduera pedagogiko eta kultural. Ekimena, XIX., XX. eta XXI. mendeetako Bizkaiko industriaren garapenean emakumeek izan eben ekarpena aintzatesteko eta horretan lan egiteko gogoaren barruan sartzen da.

Erakusketaren kasuan, zuri-baltzeko argazkiak 50eko hamarkadan, eta Kadagua bailarako 11 lantegitako (Lacabex-La Guata, La Papelera, Serrano, Plaza, Plomos, Garsa, La Conchita, Rica, Muebles, Rodet eta La Encartada) lanean gelditzen dira. Enkarterriko enpresa horreetan, funtsezkoa izan zan emakumearen presentzia, kasu batzuetan ezinbestekoa eskualdeko enpresa-ehunak bizirik irauteko. Irudiak, La Encartadak, Ganbara Elkarteak (Sodupe), Harresi Elkarteak (Balmaseda), Zallako eta Gordexolako udalek eta eskualdeko hainbat bizilagunek, Esther Vegas Zugastik eta Mari Jose Zarzosak, besteak beste, itxi ditue.

Irudiek garai haretan sendotzen ari zan errealidadea islatzen dabe, hau da, emakumearen gero eta presentzia ugariagoa lurraldearen industrializazino-prozesuan. Lantegi batzuetan, emakumeak gehiengoa ziran. Enkarterriren kasuan, zakuak, txapelak, mantak, haginak garbitzeko pastarako hodiak, komuneko papera, ezpainzapiak edo papera egin ebezan, altzariak bernizatu, hestebeteak egin… eta gero produktu horreek merkaturatu egiten ziran. 50eko hamarkadarako, emakumeak zeregin garrantzitsua eukan Bizkaiko industrian.

Garai haretako errealidade sozialak lanbidea laster ixtera behartzen ebazan emakumeak. Gazte hasten ziran beharrean, 14 urtegaz, eta gehienak 8 edo 10 urte egin eta gero ixten eben lantegia, ezkondu ostean, garai haretako printzipio sozial zurrunek ezarten eben moduan, ama izatea nagusitu egiten zalako. Halanda be, batzuek lan-ibilbide luzea izan eben, eta lantegietako beharra eta etxekoandrearen zereginak bateragarri egin ebezan. Lur orotako emakume bihurtu ziran.

Bilbon apirilaren 13ra arte zabalik egongo dan eta gero Enkarterrietako Museora (Abellaneda) modu zabalagoan eroango dan erakusketearen aurkezpenean, Ana Otadui Biteri Bizkaiko Batzar Nagusietako lehendakariak azaldu dauenez “lan honek hasitako bideari jarraitu gura deutso, eta emakumeek Bizkaiko industrian izan daben errealidadean sakondu gura dau, ekarpen horrek iraganeko pentsamoldeak aldatzen eta gure gizartearen bilakaerea gizonen zein emakumeen beharraren ondorio izan dala autortzen lagunduko dauelakoan”.

Kultur ekimen barri hau Bizkaiko Batzar Nagusien Berdintasun Planean jasotako ekintzen barruan dago. Plan hori barritu egin da orain dala gitxi, alderdi politiko guztien laguntzeagaz gizonen eta emakumeen arteko bardintasunezko tratua sustatzeko bigarren ibilbide-orria onartuta. Bere garaian, Bizkaiko Batzar Nagusiak izan ziran estaduan bardintasun-plan bat onartu eben bigarren erakunde legegilea, Nafarroako Parlamentuaren ostean. Azken legegintzaldietatik hona, bertako hemizikloan, gizon adina emakume dago.

“50etako emakume langileak. Landa eta lantegi artean” ERAKUSKETEA

Bizkaiko Batzar Nagusien Erakusketa Aretoa

Hurtado de Amezaga 6 – Beheko solairua. 48008, Bilbo.

2022.03.07 – 2022.04.13